فال فقط برای سرگرمی است و در لغت به معنای طالع، بخت و نیز پیشگویی و عاقبت‌بینی است. كلمه‌ای عربی است و در فارسی یعنی شگون، هم در معنای خوب و هم در معنای بد. فال گرفتن یعنی اطلاعات از ناشناخته‌ها؛ و در عربی به فال خوب زدن، «تفأل» و به فال بد زدن «طیره» می‌گویند. در فارسی، فال خوب زدن را «مروا» و فال بد زدن را «مرغوا» گویند كه از دو كلمه «مرغ» و «آوا» تشكیل شده است. ایرانیان با آواز و جهت حركت پرندگان فال می‌زده‌اند؛ مثلاً با دیدن عقاب به عقوبت و هدهد به هدایت پی‌می‌برده‌اند.
در اسلام و در حدیث آمده است كه پیامبر گرامی اسلام (ص)، فال نیكو زدن را توصیه می‌فرموده‌اند و طیره را مكروه دانسته‌اند، به علت اینكه طیره مایه ناامیدی، بدبینی و بدگمانی بوده و در مقابل، فال نیكو و خوب، نشانه امیدواری و كامروایی در زندگی است. در اسلام استخاره یعنی طلب خیره (بر وزن جیره) به معنای با خدا مشورت كردن و طلب تقدیر خیر كردن رواج داشته است.
مردم ایران اقبال بسیار زیادی به دیوان اشعار حافظ یا همان فال حافظ نشان داده‌اند، چرا كه حافظ را «لسان الغیب» و حافظ كل قرآن، و از سویی این دفتر شعر را برگرفته از اسرار قرآن و وی را واقف بر گنجهای پنهان الهی می‌دانند. خودش می‌گوید:
به ناامیدی از این در مرو بزن فالی
بود كه قرعه دولت به نام ما افتد
آیا
فال حافظ به دیوان حافظ، شرایط خاصی دارد؟ زمان و نحوه فال گرفتن و تفسیر آن چگونه است؟
ایرانیان معمولاً در جشنها، شادیها، اعیاد و مناسبتهای خاص و یا برای نیتهای خاص و گرفتاری‌های شخصی به فال حافظتفأل می‌زنند.
نحوه آن نیز معمولاً با وضو و قرائت حمد و سوره و گرفتن دیوان در دست چپ و با حضور قلب، توسط دست راست باز می‌شود و اولین غزلی كه از سمت راست صفحه می‌آید، البته از ابتدای غزل، مورد لحاظ قرار می‌گیرد. اولین بیت غزل بعد نیز شاهد یا تأئید كننده تفأل است. البته ناگفته نماند كه روشهای متعدد دیگری برای اینكار وجود دارد كه هر كس براساس اعتقادات قلبی خویش عمل می‌كند و هیچ روش مدونی ندارد.
پیشنهاد مطالب خواندنی:
آشپزی و
تعبیر خوابدرخصوص گرفتن نیز به حالات و وضعیت روحی- روانی، احساسی، عاطفی و باورهای صاحب فال بستگی دارد و به یقین هرگز نمی‌توان حكمی كلی صادر كرد؛ چرا كه همان‌طور كه گفتیم، كلام حافظ چند وجهی است. فال حافظ هیچ رابطه ریاضی ندارد، بلكه سر و كارش با دلهای مشتاق، مؤمن و روحانی مردم و خمیر مایه‌اش روح پاك و ملكوتی حافظ است.
بعضی با استناد به مسائل علمی، فال را رد می‌كنند.
اما از لحاظ علمی، امروزه روانشناسان معتقدند كه با تصویرسازی ذهنی مثبت می‌توان تحولات عمیق در خود ایجاد كرد. امروزه با مهندسی صحیح بر ذهن و تصویرسازی مثبت از طریق اندیشه‌های والای حافظ می‌توانیم با امید، آرزو، عشق، محبت، مروت، مدارا و… موجب تغییر و تحول در خود شویم.
البته هرگز با فال، مسئولیت و وظیفه خطیر انسان كه در قرآن به آن اشاره شده است، از گردن او ساقط نمی‌شود. حافظ فقط یك واسطه است برای شناخت خود و دستیابی به كرامات انسانی و انجام تعهدات ما در برابر خدا و خلق خدا و تلاش همیشگی انسان در راه كمال.
ما بدان مقصد عالی نتوانیم رسید
هم مگر لطف شما پیش نهد گامی چند
