تعريف ديسک :(در معناي خاص) ديسک تشکيل شده از تعدادي صفحات گردان حول يک محور ، که مجهز به ديسک گردان و کنترلر ديسک است که امکان خواندن و نوشتن اطلاعات را به ما مي دهد.
صفحات ديسک معمولاً در هر دو رويه ي آن مغناطيسي شده است.ديسک هم مانند هر رسانه ي ديگري ، داراي کنترلر مخصوص خدمات شبکه به خود مي باشد ، که به يک کنترلر تعدادي درايور متصل مي شود.


انواع ديسک ها
1.بر اساس جنس آنها:
سخت:(چرا به آنها سخت مي گويند؟)چون جنس صفحات آلياژي از آلومينيوم است.(مثل:Hard Disk)
نرم:(چرا به آنها نرم مي گويند؟) چون جنس آنها از پلاستيک است.(مثل: فلاپي)
2.بر اساس قابليت جابه جا شدن آنها(توجه شود که ديسک ها توسط کاربر معمولي باز و بسته نمي شود.)
3.بر اساس تعداد صفحات دايره اي آنها:
تک صفحه اي.(که معمولاً دو رويه اند)

چند صفحه اي.(معمولاً به خاطر حفاظت داده ها سطح رويه ي صفحه ي بالا و سطح رويه ي پايين قابل دسترس اند.)

بر اساس نوع بازوي آنها:
بازوي ثابت (چنيدن Reader براي هر رويه داريم)
بازوي متحرک (تنها يک رويه براي هر رويه داريم)



تقسيم بندي ديسک ها
تعريف شيار :بر روي هر ديسک دواير متحد المرکزي وجود دارد که محل ذخيره سازي داده هاست. به اين محل، شيار مي گويند.
و شيار ها از بيرون به درون ، از صفر تا n شماره گذاري شده اند.توجه کنيم که در ديسک هاي مغناطيسي سرعت زاويه اي در نصب شبکه تمام شيار ها با هم برابر اند ، اما سرعت خطي در هر يک از شيار ها با هم متفاوت مي باشد.


تعريف سکتور(بخش): تقسيماتي باشد از شيار با اندازه ي مساوي، و هر شيار از تعدادي سکتور تشکيل شده است. و دو نوع سکتور وجود دارد:
سکتور سخت افزاري: که توسط سازنده ي ديسک ايجاد مي شود.( Low Level Formatting)
سکتور نرم افزاري: که از طريق نرم افزار(سيستم عامل) قابل ايجاد است و به اين کار فرمت بندي نرم افزاري مي گويند.
ظرفيت همه ي سکتور ها با هم برابر هستند ، بنابراين بديهي است که چگالي سکتور هاي دروني تر بيشتر است.


آغاز سکتور نرم افزاري بايد همان آغاز سکتور سخت افزاري باشد و اندازه اش مي تواند کمتر از يک سکتور، يک سکتور و يا بيش از يک سکتور باشد.
بنابراين بهتر است که اندازه ي سکتور نرم افزاري مضرب صحيحي از اندازه ي سکتور سخت افزاري پشتیبانی شبکه باشد تا از به وجود آمدن حافظه ي تلف شده در انتهاي سکتور جلوگيري شود.
تعريف سيلندر(استوانه) : شيار هاي هم شماره از رويه هاي مختلف تشکيل سيلندر مي دهند.(يعني استوانه ي i-اُم شامل تمام شيار هاي i-اُم از صفحه هاي مختلف ديسک است.)


دليل استفاده از سيلندر ، ايجاد فضاي سه بعدي است اما نوار دو بعدي است.بُعد سوم ديسک ها سيلندر است که براي آدرس دهي استفاده مي شود.